Dit thema gaat over natuur, het landschap en biodiversiteit. We vinden het belangrijk dat er zowel in de woonwijken als daarbuiten voldoende groen is. We willen echter ook goed zorgen voor onze natuur en de verschillende soorten dieren en planten in onze omgeving behouden en versterken. Dat wordt ook vaak omschreven als biodiversiteit. In dit thema vertellen we wat er speelt op het gebied van de groene omgeving en hoe we daarmee omgaan.
Wat is groen?
Het huidige Nederlandse landschap is grotendeels door mensenhanden gemaakt. Een goed voorbeeld hiervan zijn De Volgerlanden. Dit landschap is ooit door de mens veranderd van een veengebied naar een tuindersgebied. Vanaf het jaar 2000 is dit gebied vervolgens gebruikt voor woningbouw. Door veranderingen in het gebruik van het land is er minder ruimte voor natuur dan een paar eeuwen geleden.
Dit thema gaat dus niet alleen over afgebakende natuurgebieden. Natuur omvat ook onze directe omgeving en gaat dan over water, groen en beplanting en biodiversiteit. Natuur en een groene omgeving zijn belangrijke factoren in onze waardering van onze leefomgeving. Ze kunnen daarnaast bijdragen aan het behalen van doelen op het gebied van klimaatadaptatie. Een brede straat met veel bomen is in de zomer bijvoorbeeld koeler dan een (smalle) straat zonder bomen met alleen maar verharding. Ook is het goed voor de opvang van (overtollig) water. Verschillende, met name epidemiologische onderzoeken, laten zien dat groen kan bijdragen aan een betere nachtrust, het verminderen van stress, het verbeteren van de stemming en concentratie en het algehele geluksgevoel.
Waar staan we nu?
We hebben niet veel groen ten opzichte van andere gemeenten, maar de kwaliteit van het aanwezige groen is wel goed. Dit maakt onze gemeente een aantrekkelijke woonplaats. We hebben aan de oostzijde mooie natuurgebieden en ten westen hebben we een groot uitgestrekt recreatiepark. Daarnaast hebben we in de kern een mooi, groen hart: het Baxpark. In de woonwijk de Volgerlanden ligt het Sophiapark. Inwoners vinden het aanwezige groen mooi en kindvriendelijk. Dit is iets wat we moeten koesteren in een bebouwde regio als deze.
Dat brengt ons naar een knelpunt in de woonwijken: deze zijn erg versteend. Het gebrek aan verbonden groen is niet goed voor de biodiversiteit. Ook zijn (woon)wijken zonder groen niet aantrekkelijk om in te wandelen, te fietsen en te sporten.
Wat komt er op ons af?
Natuur
Vooral in de 20e eeuw is er veel gebouwd in Nederland. Natuurgebieden werden steeds kleiner. Doordat er wegen doorheen werden aangelegd zijn gebieden versnipperd. Ook heeft natuur veel ruimte moeten maken voor landbouw en steden. Dit had allerlei gevolgen voor de natuur dichtbij, zoals verzuring, vermesting, versnippering, verdroging van de grond en klimaatverandering. De overheid probeert de natuur te beschermen en de kwaliteit te verbeteren. Hieraan wordt invulling gegeven in verschillende beleidsstukken en allerlei manieren om de natuur te beheren.
Biodiversiteit
Nederland probeert de biodiversiteit in stand te houden en dit via het Natuurpact tot 2030 te herstellen. Met biodiversiteit bedoelen we de totale verscheidenheid van alle levende planten en dieren op aarde. Biodiversiteit betreft zowel de variatie in soorten, als ook de erfelijke variatie binnen soorten en de variatie aan levensgemeenschappen of ecosystemen. Biodiversiteit vergroten kan bijvoorbeeld door de aanleg van groenstroken en bijenlinten langs wegen en de aanleg van natuurvriendelijke oevers. Dit is een oever waar het land geleidelijk overgaat in water.
Ook klimaatverandering kan gevolgen hebben voor de natuur. Een verhoging van de temperatuur kan bijvoorbeeld leiden tot het uitsterven van planten die nu nog in Nederland voorkomen. Het uitblijven van strenge winters kan gevolgen hebben voor de vogeltrek. Ook breder heeft klimaatverandering grote gevolgen voor de biodiversiteit. Het leefgebied van bijen, vlinders en insecten staat bijvoorbeeld onder druk. Maar ook plantensoorten verdwijnen of vermeerderen juist door veranderende omstandigheden. Denk daarbij ook aan exoten (soorten die niet thuis horen in Ambacht). Deze kunnen een plaag worden en daarmee onze inheemse soorten verdringen.
Groen
Door nieuwe ontwikkelingen zoals de energietransitie, ontwikkelingen in de landbouw en de behoefte aan meer woningen, heeft onze groene ruimte het moeilijk. Duidelijk is dat we oplossingen moeten zoeken in een meer integrale aanpak. Dit betekent dat we per gebied de verschillende uitdagingen en kansen bekijken en keuzes maken. Dit wordt ook ‘landschapinclusief omgevingsbeleid’ genoemd.
Ook zien we dat door COVID-19 inwoners meer thuiswerken. Naar aanleiding hiervan wordt er vaker en langer gewandeld.
Hoe zien we de toekomst van de groene omgeving?
We zijn een groene en ruim opgezette gemeente, maar het kan nog veel groener. We richten ons daarom niet alleen op het behouden van de hoogwaardige, ruime en groene leefomgeving, maar ook op het versterken hiervan. Er wordt een weloverwogen keuze gemaakt voor de gebieden die nog niet ontwikkeld zijn of vrijkomen. In deze gebieden wordt groen behouden tenzij er stevige argumenten zijn om ze te bebouwen. Ook worden er eisen aan groen gesteld bij nieuwbouw en kijken we hoe we groen kunnen versterken in de bestaande wijken. Dit dient als een klimaatmaatregel. Verder worden de mogelijkheden bekeken voor natuurinclusief bouwen (een vorm van duurzaam bouwen wat bijdraagt aan de lokale biodiversiteit en natuurwaarden) en het vergroenen langs wegen en paden. Ook de aanleg van zo veel mogelijk natuurvriendelijke oevers valt hieronder. Tot slot stellen we eisen aan het terugplaatsen van bomen in De Volgerlanden.
Inwoners wensen dat de toegankelijkheid van gemeentelijk groen wordt gefaciliteerd. Er is een tekort aan bankjes in parken (zowel het Baxpark als het Sandelingenpark). Dit strookt ook met de wens vanuit de ontwikkeling van wandelen sinds de Covid-19 pandemie in 2020.
We gaan voor:
- een samenhangende groenstructuur;
- de aanleg van zoveel mogelijk natuurvriendelijke oevers;
- versterking van de biodiversiteit;
- versterking van natuuraspecten in de woonomgeving;
- een duurzame balans tussen groenbeheer en woonkwaliteit met behulp van onder andere benchmarking;
- een afgewogen beheerbeleid;
- balans tussen kwaliteit en financiële middelen.
Het plan biedt verschillende streefbeelden voor onze wijken. We willen daarmee de eigen verantwoordelijkheid van bewoners, bedrijven, maatschappelijke organisaties en verenigingen bij de inrichting en het beheer van de leefomgeving bevorderen.
Waterschap Hollandse Delta draagt via zijn groenbeleid en – beheer bijvoorbeeld ook bij aan biodiversiteitsherstel en ecologie.
Samen met Zuid-Hollands Landschap en de provincie behouden en versterken we in de toekomst de natuurwaarden in de Sophiapolder en Crezéepolder.
Een inzet op versterking van biodiversiteit betekent veelal de natuur meer zijn gang laten gaan. Dit kan gevolgen hebben voor de uitstraling van het groen. Hier hebben we aandacht voor.
Relatie met: Wonen, Voorzieningen, Gezondheid en Welzijn, Milieu, Recreatie en toerisme, Groen, Klimaat, Energietransitie, Veiligheid, DNA van Ambacht, Cultuurhistorie en erfgoed, Water